“CE” İŞARETİ
CE İşareti, Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan Yeni Yaklaşım Direktifleri içerisinde yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerine uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir
CE İşareti, başlangıçta Fransızca’da “Avrupa normlarına uygunluk” anlamına gelen “Conformite Européenne” sözcüklerinin baş harflerinden oluşmakta iken 1995 yılından itibaren “Community Europe” ifadesinin baş harfleri olarak kullanılmaya başlanmış ve aşağıdaki şekilde sembolize edilmiştir.
Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında yayımlanan direktiflerde; ürünün tanımı, taşıdığı riskler, sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları, uygunluk değerlendirme prosedürleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmektedir.
CE işareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz, yalnızca ürünün, asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösterir. CE İşareti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli olduğu bilgisini verirken, diğer taraftan, ticari açıdan, ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Bu işareti taşıması gereken, Yeni Yaklaşım kapsamı bir ürünün, bir Avrupa Birliği ülkesine girişi için, üzerinde CE İşareti bulunması zorunludur.
CE uygunluk işaretinin iliştirilmesi ve kullanımına ilişkin esaslar aşağıda belirtilmektedir:
I)Bir ürünün, CE işaretinin iliştirilmesini gerektiren birden fazla teknik düzenlemeye tabi olması durumunda, CE uygunluk işareti, ürünün, ilgili tüm teknik düzenlemelerin hükümlerine uygun olduğunu gösterir.
II)CE uygunluk işareti;
a) İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmediği takdirde, en az 5 mm boyunda "CE" harflerinden oluşur.
b) Bu işaret için öngörülen oranlara ve şekle bağlı kalınmak üzere, küçültülebilir veya büyütülebilir.
c) Ürüne veya veri levhasına iliştirilir. Ürünün yapısı gereği bunun mümkün olmaması halinde, etiketine, ambalajına ve ilgili teknik düzenlemenin ürünün beraberinde herhangi bir dokümanın bulunmasını gerektirdiği durumlarda, bu dokümanlara iliştirilir.
d) Görünür, okunabilir ve silinmeyecek şekilde iliştirilir.
III) CE uygunluk işareti, üretim kontrol safhasının sonunda iliştirilir.
IV) İlgili teknik düzenlemenin gerektirdiği durumlarda, CE uygunluk işaretinin yanında, üretim kontrol safhasında yer alan onaylanmış kuruluşun Komisyon tarafından verilen kimlik kayıt numarası yer alır.
V) Belirli ürünlerin kullanımına ilişkin özelliklerin belirtilmesinin gerektiği durumlarda, CE uygunluk işareti ve onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarasından sonra bir piktogram veya kullanma kategorisini gösteren başka bir işaretleme yer alabilir.
VI) Ürünlere, CE uygunluk işaretinin anlamı ve şekli hakkında üçüncü şahısları yanıltacak başka işaretler iliştirilemez.
VII) Ulusal veya uluslararası bir standarda uygunluğu belirten işaretler CE uygunluk işaretinin görünebilirliğine ve okunabilirliğine zarar vermemek kaydıyla, ürüne, ambalajına veya ekli dokümanına iliştirilebilir.
VIII) CE uygunluk işareti, üretici tarafından iliştirilir. Onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarası, kendi sorumluluğu altında, kendisi veya üretici tarafından iliştirilir.
Bugüne kadar belli ürünler itibariyle AB’ye ihracatta zorunlu olarak aranan CE işareti uygulaması, ilgili mevzuatın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye’de iç piyasaya arz edilecek ürünler ile ithal edilecek ürünler için zorunlu hale gelecektir.
“CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİ ZORUNLU OLAN ÜRÜN GRUPLARI HANGİLERİDİR ?
Halihazırda;
- alçak gerilim cihazları,
- basit basınçlı kaplar,
- oyuncaklar,
- inşaat malzemeleri,
- elektromanyetik uygunluk,
- makineler,
- kişisel korunma cihazları,
- otomatik olmayan tartı aletleri,
- aktif emplante edilen tıbbi cihazlar,
- gaz yakan aletler,
- sıcak su kazanları,
- sivil kullanım için patlayıcılar,
- tıbbi cihazlar,
- patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar,
- asansörler,
- dondurucular,
- basınçlı kaplar,
- telekomünikasyon terminal cihazları,
- in vitro diagnostik tıbbi cihazlar,
- gezi amaçlı tekneler,
- radyo ve telekomünikasyon terminal cihazları
direktifleri kapsamına giren ürünlere CE işareti iliştirilmektedir.
“CE” İŞARETİ ÜRÜNE NASIL İLİŞTİRİLİR ?
CE İşareti, ürünün AB’nin Yeni Yaklaşım Direktiflerine uygun olarak üretildiğini ve belgelendirildiğini göstermektedir. Diğer bir ifade ile ürünün, temel gerekler olarak tanımlanan ve insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteren bir işarettir.
Yeni Yaklaşım direktifleri kapsamındaki bir ürünün, CE İşaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur. Ancak; eğer üretici ya da üreticinin yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Bir başka deyişle, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır.
Dolayısıyla, ülkemizin de içinde bulunduğu üçüncü ülkelerden AB üyesi ülkelere yapılan ihracatta, ihracatçı firmanın AB üyesi ülkelerde yerleşik temsilcisinin bulunmaması halinde, ürüne CE işareti iliştirilmesi iki şekilde olabilmektedir. Birinci durumda, ihracatçı firma hiçbir şeye karışmamakta, ithalatçı firma ithal ettiği ürünün uygunluk değerlendirmesini yaptırarak “uygunluk beyanı” düzenlemek suretiyle ürüne CE işareti iliştirmektedir. İkinci durumda ise, ihracatçı firma yine aynı usullerle ürününü test ettirmektedir. Ancak “uygunluk beyanı” ithalatçı tarafından düzenlenmesi gerektiği için CE işareti ithalatçı tarafından veya ithalatçı ile birlikte ihracatçı tarafından iliştirilmektedir.
CE işaretinin iliştirilmesi iki şekilde olmaktadır.
Düşük riskli ürünlerde, üretici, kendi imkanlarıyla veya başka bir test kuruluşuna ürününün testini yaptırmak suretiyle, ürünün ilgili direktife uygun olup olmadığını tespit etmektedir. Ürünün uygun olması halinde, üretici bir uygunluk beyanı düzenleyerek ürününe CE işaretini iliştirmektedir.
Yüksek riskli ürünlerde ise, üreticinin mutlaka AB üyesi ülkelerde yerleşik olan fakat diğer ülkelerde de şube veya temsilcilikleri bulunan onaylanmış kuruluşlara (notified body) başvurma zorunluluğu bulunmaktadır. Üçüncü bir taraf olmak zorunda olan bu test ve/veya belgelendirme kuruluşlarının yapacağı test sonucunda ürünün ilgili mevzuata uygun olduğunun tespit edilmesi halinde üretici yine bir uygunluk beyanı düzenleyerek ürününe CE işaretini iliştirmektedir. Bir ürünün hangi gruba girdiği ilgili direktifte belirtilmekte veya test kuruluşları aracılığıyla tespit edilebilmektedir.
Avrupa Birliğinde, CE İşareti verebilecek test ve belgelendirme kuruluşları, üye ülke yetkilileri tarafından altyapısı yeterli görülen kuruluşlar arasından belirlenmektedir. Üye ülke yetkilileri tarafından belirlenerek AB Resmi Gazetesinde yayımlanan kuruluşlar onaylanmış kuruluş (notified body) statüsünü almaktadır. Üye ülkelerce belirlenen onaylanmış kuruluşlar Avrupa Birliği Komisyonuna bildirilmekte ve diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla bu kuruluşların isimleri AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmaktadır. Bu kuruluşların teknik açıdan yetkin olmaları gerekmektedir. AB’de bu kuruluşların akredite edilmiş olmaları yetkinliklerini ispat konusunda iyi bir yol olarak görülmektedir.
ÜRÜNE “CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER
- Ürününüzle ilgili Yeni Yaklaşım Direktifini/Direktiflerini belirleyiniz.
- Şayet mevcut ise, ilgili Uyumlaştırılmış Avrupa Standartlarını tespit ediniz.
- Ürününüzün satılabileceği AB üyesi ülke/ülkelerde söz konusu ürünle ilgili hala yürürlükte olan milli kuralların bulunup bulunmadığını araştırınız.
- Ürününüzün ilgili Yeni Yaklaşım Direktifinde/Direktiflerinde yer alan temel gereklere uygunluğunu tespit etmek için öngörülen uygunluk değerlendirme yöntemini tespit ediniz (Modül).
- Ürününüzün temel gereklere uygunluğunun tespiti için Onaylanmış Kuruluşa başvurulması gerekip gerekmediğini belirleyiniz.
- Uygunluk değerlendirme işlemlerinin tamamlandığından emin olmak açısından, talep edilen tüm test ve uygunluk kriterlerini tamamlamak için bir Onaylanmış Kuruluş ile yakın olarak çalışınız.
- Teknik Dosyayı ve Direktif/Direktiflerde talep edilen diğer rapor ve belgeleri muhafaza ediniz.
- Uygunluk değerlendirmesini müteakip Uygunluk Beyanını ve varsa talep edilen destekleyici delilleri hazırlayınız.
- Ürünün üzerine, etiketine, ambalajına veya beraberindeki belgeye “CE” işaretini doğru olarak iliştirdikten sonra ürünü piyasaya arz ediniz.